به نقل از «جام جم آنلاین»

هشدار در مورد ایران سالمند

تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۹۹۲۹۹

اهمیت جمعیت و لزوم وجود نیروی انسانی جوان که در سن کار و تولید باشد، در هر کشور موضوعی است که تقریبا اکثر کارشناسان جمعیتی و اقتصادی روی آن اتفاق نظر دارند. از طرفی فرزندآوری موضوع و دغدغه‌ای است که رهبر معظم انقلاب (مدظلی العالی) بارها به آن تاکید کردند. البته چند سالی است که در ایران زنگ خطر برای بحران سالمندی به صدا درآمده و چند سال است که پژوهشگران و کارشناسان حوزه جمعیت درباره آن هشدار داده‌اند و طی سالیان آینده ایران با پدیده سالمندی قطعی جمعیت روبه‌رو خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرچند این یک طرف ماجرای کاهش جمعیت نیروهای فعال کشور است و سمت دیگر ماجرا به افزایش جمعیت سالمند در تناسب با کاهش ترکیب جمعیتی و ترکیب نامتوازن آن برمی‌گردد.
   
عدم تناسب ساختار سنی جمعیت در کشور
محمدولی علیئی، جمعیت‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه درخصوص ساختار نامتوازن جمعیت به جام‌جم می‌گوید: «ساختار سنی جمعیت متناسب با برنامه‌های انتزاعی کشور نیست. این ساختار سنی به سه گروه تقسیم می‌شود که این گروه‌ها به لحاظ ساختاری و اقتصادی اساسی هستند. گروه سنی صفر تا ۱۴ سال، گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال که این گروه جزو جمعیت فعال کشور بوده و به لحاظ اقتصادی و فعالیت، نیروهای مولد هستند و نیروی کار در این گروه جای می‌گیرد. گروه سنی بعدی هم ۶۵ سال به بالاست که معمولا افراد در این گروه، بازنشسته و از کار افتاده و وابسته به سایرین هستند.»وی می‌افزاید: «جمعیتی که جوان است دوره سنی ۶۵ سال به بالای آن نباید بالاتر از ۵ یا ۶درصد باشد. اگر درصد این جمعیت بیشتر باشد، در آینده به معضل جمعیتی دچار می‌شویم. این افراد تولیدکننده نیستند و هم به لحاظ اقتصادی هم به لحاظ خدماتی و بهداشتی بسیار وابسته هستند.»این جمعیت‌شناس بر این باور است که با بالا رفتن جمعیت بالای ۶۵ سال، صندوق‌های بیمه و بازنشستگی و صندوق بیمه‌های خدمات درمانی به‌شدت تحت تاثیر این جمعیت، باید هزینه‌های بالایی را متحمل شوند. محمدولی علیئی با توجه به تعریف جمعیت پیر تصریح می‌کند: «در جمعیت پیر، تعداد افراد زیر ۱۵ سال، به ۲۰ درصد یا کمتر می‌رسد و جمعیت بالای ۶۵ سال آن نیز بالای ۱۰ تا ۱۵درصد می‌شود. در نتیجه هرچه جمعیت جوان باشد، بالقوه آماده تولید می‌شود اما جمعیت پیر درآمد کمتری دارد.»به گفته علیئی، جمعیتی جوان است که جمعیت زیر ۱۵ سال آن بالای ۲۵درصد و جمعیت سالخورده آن بیشتر از ۶درصد نباشد و از طرفی در جمعیت میانسال، از تعداد نفرات زیر ۱۵ سال کاسته و به ۶۵ سال و بالاتر آن اضافه شود.
   
چرا نامتوازنی جمعیت رخ می‌دهد؟
این جمعیت‌شناس از چرایی نامتوازنی جمعیت این‌گونه می‌گوید: «زمانی که موالید و فرزندآوری در جامعه کاهش پیدا کند و ما در جمعیت‌شناسی نرخی تحت عنوان CBR داریم یعنی نرخ خام موالید، اگر این نرخ از ۲۰درصد کمتر شود، این جمعیت در حال جمع یا پیر شدن است.» وی تاکید می‌کند: «کاهش چهار برابری نرخ فرزندآوری، به نامتوازنی سن جمعیت و حضور ۱۳ تا ۱۴درصدی افراد زیر ۱۵ سال منجر می‌شود. امروزه خانواده‌ها یا فرزندی ندارند یا در نهایت یک یا دو فرزند دارند و متوسط فرزندآوری چیزی حدود ۱.۶ یا ۱.۷درصد شده است. تعداد فرزندان به حدی کم است که در سال‌های آتی جایگزینی برای نسل بعد و والدین وجود ندارد.»

جمعیت بی توازن در کشورها
سرعت رشد جمعیت در پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان به پایین‌ترین میزان در ۷۰سال گذشته رسیده‌است و سونامی ترکیب نامتوازن جمعیت و سالمندی نه‌تنها در ایران، بلکه دامن بیشتر کشورهای دنیا مانند چین، آمریکا و کشورهای اروپایی و شرق آسیا را نیز گرفته است. دلایل زیادی برای این سقوط جمعیت وجود دارد اما چیزی که بین این کشورها مشترک است، پایین بودن نرخ باروری و فرزندآوری زنان است.کارشناسان در سال‌های گذشته پیش‌بینی کرده بودند که چین تا سال۲۰۳۰ در مقام اول جمعیت جهان باقی خواهد ماند اما کاهش نرخ باروری در این کشور منجر به این شد که جایگاه چین زودتر از موعد از دست برود. تا جایی که در سال‌های اخیر نرخ باروری در این کشور به ۱.۲رسیده است اما در حالی این کشور کاهش جمعیت را تجربه می‌کند که چند سال پیش به سیاست‌های سختگیرانه تک‌فرزندی که از سال۱۹۸۰ به اجرا درآمده بود پایان داد و در سال۲۰۲۱ به زوج‌ها اجازه داشتن سه فرزند را داد اما هیچ‌یک از سیاست‌های تشویقی نتوانست نمودار کاهش جمعیت چین را معکوس کند.از طرفی براساس گزارشی از لس‌آنجلس تایمز و برآوردهای اداره سرشماری آمریکا، توازن جمعیتی این کشور را به سمت سالمندی برآورد می‌کنند و از خطرات پیری جمعیت سخن می‌گویند. طبق این گزارش، اغلب آمریکایی‌ها با هزینه‌های بالای مسکن، شهریه کالج و مراقبت از کودکان دست و پنجه نرم می‌کنند که باعث می‌شود اغلب آنان کمتر بچه‌دار شوند. همچنین در ژاپن، آلمان و ایتالیا آمار سالمندان از حدود ۲۲درصد گذشته است، یعنی چنین کشورهایی بیش از سه برابر ایران سالمند دارند. در کشورهای توسعه‌یافته قسمت اعظم جمعیت در خانه سالمندان و با هزینه‌های گزاف نگهداری می‌شوند.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: توازن جمعیت کهنسالی پیری زیر ۱۵ سال ۶۵ سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۹۹۲۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیش از ۱۸۷ هزار مادر همدانی مشاوره فرزندآوری دریافت کردند

به گزارش خبرگزاری مهر، شهلا نوری، با بیان اینکه نرخ باروری در سال‌های اخیر به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است، اظهار کرد: میزان فرزندآوری از هفت فرزند در سال ۱۳۵۸ به ۱.۸ فرزند در سال ۱۳۹۰ رسیده است.

وی با بیان اینکه به‌صورت مقطعی تا سال ۱۳۹۵ میزان نرخ باروری افزایش یافت، مطرح کرد: طی سال‌های اخیر مجدداً روند فرزندآوری کاهش یافت، تا جایی‌که نرخ باروری در استان همدان به ۱.۵۷ رسید.

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان بیان کرد: نرخ باروری در درازمدت بر نرخ رشد جمعیت تأثیر می‌گذارد و یا حتی موجب منفی‌شدن رشد جمعیت و پدیده سالخوردگی و پیری جمعیت می‌شود.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر به علت کاهش نرخ باروری شاهد پدیده پیری جمعیت در کشور هستیم، خاطرنشان کرد: متأسفانه همدان چهارمین استان سالمند در کشور است که درصد سالمندان و جمعیت بالای ۶۰ سال در آن زیاد است.

نوری افزود: در صورت ادامه‌دار بودن روند کاهشی نرخ باروری و فرزندآوری پیش‌بینی می‌شود که تا ۳۰ سال آینده یک‌چهارم جمعیت کشور سالمند و پیر باشند.

وی یادآور شد: یکی از عوامل مؤثر در کاهش فرزندآوری افزایش سن ازدواج و تأخیر در زمان بارداری است به‌گونه‌ای‌که تأخیر در بارداری نخست موجب افزایش ناباروری شده و می‌تواند مشکلات متعددی را به دنبال داشته باشد.

نوری با بیان اینکه فاصله زیاد بین ازدواج تا تولد نخستین فرزند را از عوامل مهم تأثیرگذار کاهش نرخ باروری در کشور دانست و گفت: عوامل مختلفی همچون فاصله‌گذاری بین تولد فرزندان، افزایش سن ازدواج، تک‌فرزندی، افزایش میزان ناباروری و … بر کاهش نرخ باروری و افزایش پدیده پیری جمعیت در کشور تأثیر می‌گذارند.

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه برخی مطالعات حاکی از آن است که ۲۰ درصد خانواده‌ها تک‌فرزند هستند، تصریح کرد: نرخ ناباوری طی سال‌های اخیر در استان همدان ۱۵ درصد گزارش شده است.

وی با اشاره به سقط‌جنین عمدی و یا غیرعمدی، افزایش میزان طلاق، تغییرات سبک زندگی، روند روبه‌رشد شهرنشینی و … هم بر پدیده پیری جمعیت و کاهش فرزندآوری تأثیر گذاشته است، گفت: شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جزو عوامل تأثیرگذار بر کاهش نرخ باروری هستند، اگرچه بیشتر میزان عدم تمایل به فرزندآوری در طبقات بالای اجتماعی و درآمدی به ثبت رسیده است.

نوری با بیان اینکه مرکز بهداشت مهمترین مکان برای ارائه آموزش‌های عمومی در زمینه فرزندآوری و جوانی جمعیت است، گفت: مشاوره قبل ازدواج، آموزش‌های حین ازدواج در راستای رضایتمندی از زندگی زناشویی، آموزش مهارت روان‌شناختی در راستای افزایش مهارت‌های زندگی و فرهنگ‌سازی در رابطه با ازدواج به‌موقع از مجموعه اقدامات معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در حوزه جوانی جمعیت است.

وی با اشاره به مشاوره فرزندآوری در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی همدان اذعان کرد: سال گذشته ۱۸۷ هزار و ۴۳۰ مشاوره فرزندآوری در راستای بارداری سالم، فرزندآوری طی دو سال اول ازدواج و… برای مادران گروه هدف به ثبت رسیده است.

کد خبر 6092444